Ang Bundok ng Baling-Likod at ang Babaeng Garapon

Ang Bundok ng Baling-Likod

Ambivalent ako pagdating sa pelikulang Brokeback Mountain ni Ang Lee na pinagbibidahan nina Jake Gylenhall at Heath Ledger. Ambivalent dahil matapos panoorin ang pinaratang DVD na binili ko sa Quiapo kahapon ay nag-iwan ito ng timbulang damdamin sa akin.

Bakit kailangang mamatay ni Jack Twist (Jake)? Bakit anlabo ni Ennis del Mar (Heath)?

Bakit laging malulungkot ang mga pelikula ni Ang Lee?

Sa isang operatibong depinisyon ng lungkot, mas naikakabit ko ang salitang bagabag. Isang istiryotipikal na pelikula ang Brokeback Mountain na sa tingin ko'y hindi gaanong nakahulagpos sa isang sistemang pangkasaysayan. Siguro marahil ito ang nagpapabagabag sa akin dahil may nararamdaman akong pagkagusto sa pelikula dahil rin sa sitwasyong istiryotipikong ito. Tulad ng hiling ko sa simula pa lang ng pelikula na wala sanang mamatay sa kanilang dalawa.

Maraming bahagi sa pelikula ang nagbibigay ng isang depensang matso para sa isang rancherong bakla. Kapalit ng pagiging bakla, tila, ang pagharap sa karahasan ng mundo, ang pagbabalatkayo, ang pagtangis nang perpetwal, ang di-paglunok ng laway kung kinakailangan. Laging nasa bingit ng kalungkutan ang mga bidang bakla at babae sa pelikulang ito -- mayroong di-matamasang katagalan ng kaligayahan -- na tulad nga ng blurb ng piniratang DVD ay "a story of love of epic proportions." Mala-epiko ngang maituturing ang haba ng pelikulang nanalo na ng Best Picture sa isang film fest. Siguro, ang mas nais kong puntuhin ay bakit ba laging malulungkot ang pelikulang tungkol sa bakla? At bakit laging kailangang namimighati sila hanggang sa dulo ng pelikula, idamay pa ang mga babae?

Kunsabagay, ang pinagbasehan kasi ng pelikula ay ang isang maikling kuwento ni Anne Proulx, na di ko naman masyadong gusto kung magsulat at lagi kong iniitsa pag nakakakita ako ng libro niya sa Booksale.

Sa isang banda naman, ang pelikula rin ay nagpapahiwatig ng isang subkulturang buhay na buhay kahit sa kilalang macho at pyudal na espasyo tulad ng rancho. Sa isang banda rin, ang pelikula ay nagpapamalas ng eksposisyon ng patriarkiya sa iba't ibang lebel ng buhay at lipunan -- mula sa pag-aasawa (o pilit na pag-aasawa -- bilang alternatibo ng bakla sa isang "magulong" buhay), sikretong pagtatagpo, pagkilala sa pulitikang sekswal ng iba't ibang espasyo tulad ng Mexico, Wyoming at Texas, relasyong pangkapangyarihan ng lalaking/bakla at babae, atbp. Gayundin, matalas ang pelikula sa pagpapanaig na maging sa mga sentro ng kapangyarihan ng lalaki ay buhay na buhay ang kaniyang "alternatibo."

Sa ngayon, ito na lang muna ang sasabihin ko sa sarili ko dito sa blog. Blog ko nga pala ito. At kung natataehan ka sa sinusulat ko, sino ka ba? At bakit mo ito binabasa? Stalker! Pweh!

* * *

Ang Babaeng Garapon

Isang patunay itong si Babaeng Garapon na ang Marxismo ay mas mahusay pa rin kaysa Feminismo. Sa kaso ng Babaeng Garapon, walang kinalaman ang pagiging babae niya. Sa halip, ang pagwawasiwas niya ng kapangyarihan ang pinakaubod ng kaniyang kabalintunaan.

Makasaysayan ang pag-usad ng relasyong pangkapangyarihan sa buong mundo. Sa lahat ng nasyon-estado na maituturing ngayon, walang pagbabago na hindi ibinunsod ng pagtutunggalian ng mga uri. Si Gloria Arroyo, halimbawa, ay ang pangalawang babae ng Pilipinas, ngunit naghahasik pa rin siya ng ideolohiya't pulitika ng estado at ng uring kaniyang pinanggalingan -- ang naghaharing-uri. Gayundin, kahit na mabait, maalalahanin at motherly itong si Pres. Emerlinda Roman ay para pa ring isang negosyo ang pagpapatakbo niya sa Unibersidad ng Pilipinas, maano pang ituring niya ang mga estudyante bilang mga kliyente ng U.P.

Mas masahol pa itong Babaeng Garapon. Patapos na nga lang ang kaniyang termino ay naghahasik pa ng kawalang-kawawaan. Dahil renewal na naman sa U.P., aba'y nang-iintriga na naman. Bakit ba kailangang mangatog ng isang guro pagdating ng renewal? O ngayon lang ito nangyari? Oo nga, ngayon lang. Iba kasi ang nurturing na opisina sa isang power-tripping na Upuan. Kapag power-tripper ang Upuan, kakasangkapanin niya ang opisina para sa personal niyang ganansiya -- at lahat ng mesa, silya, at iba pang "bagay" sa kaniyang opisina ay dapat umayon sa dictum ng Upuan. Pero, hindi lahat ng "bagay" ay upuan. Kung may tataliwas sa mga gusto at nais ng Upuan, aba'y sisikad ito at tatapakan ang iba pang bagay sa pamamagitan ng kaniyang apat na paa.

Buksan mo ang Garapon. Hipan mo? Narinig mo ba ang sarili mong hininga? Sarhan mo ang Garapon. Ipailandang mo sa hangin at hintaying halikan niya ang sahig. May narinig ka? Mahina lang. Oo nga, kasi walang laman.

Sa tingin mo nanlilibak ako dito ng mga tao? At bakit hindi ko iemail ito sa kaniya? E bakit ka ba nakikialam?! Epal ka masyado. Palibhasa, napakabansot ng pagkakaalam mo tungkol sa blog -- at sa diskurso ng kapangyarihan. Ibig mo bang sabihin ay kailangan ko pang magpaalam kay GMA kung gusto kong gumawa ng tula tungkol sa kaniya at ipopost ko rito? Ibig mo bang sabihin ay hingin ko pa ang permiso ng Babaeng Garapon para magsiwalat dito ng nararamdaman ko? Aba'y di ko na iyon problema. May comments box naman ito, a! Tsaka pakialam ko ba sa 'yo.